De broers Barraud, vier Zwitserse realisten

De vier Zwitserse broers Barraud zijn belangrijke vertegenwoordigers van het Europese realisme uit de jaren ’20 en ’30 en zijn het waard om ontdekt te worden. Voor het eerst is er nu buiten Zwitserland een tentoonstelling van het werk van deze geniale broers te zien. Museum MORE heeft de primeur en toont de mooiste werken. De schilderijen van François (1899-1934), de bekendste van de vier, staan centraal. Zijn werk wordt omringd door werk van Charles (1897-1997), Aimé (1902-1954) en Aurèle (1903-1969).

Parijs
Boven en onder: Impressies van de expositie van de broers Barraud, die tot 12 mei 2019 te zien is in Museum MOREDe vier broers groeien begin 1900 op in la Chaux-de-Fonds, in het afgelegen noord­westen van Zwitser­land (de Jura). Vader en moeder zijn uurwerk­graveurs en het is thuis geen vetpot. Overdag werken de jongens als straten­maker, conciërge en huis­schilder en in de avond­uren volgen ze lessen aan de plaatselijke kunst­academie.
Het leven is zwaar, en in de hoop op een beter (artistiek) milieu vertrekken de broers naar Frankrijk; eerst naar Reims en daarna, zonder Charles, naar Parijs. 
Ook hier is het hard werken; in hun vrije tijd bezoeken ze het Louvre en bestuderen daar de grote klassieke kunstenaars. Dat is bij François terug te zien in zijn gedetailleerde stof­uitdruk­kingen, gekun­stelde houdingen en attributen. In Parijs ontmoet François zijn grote liefde Marie, die hij regelmatig op geïdealiseerde manier op zijn schilderijen afbeeldt. 

Terug naar Zwitserland
Ook in Parijs blijft het ploeteren, en uiteindelijk keren de broers terug naar Zwitserland. In 1930 krijgt François een contract aangeboden door galerie Moos, de grootste galerie van Zwitserland met veel internationaal belangrijke contacten. In ruil voor een modaal inkomen en een atelier­woning in Genève moet François vier schilderijen per maand produceren en aan de galerie afstaan. Moos werkt hard aan de reputatie van François en maakt hem beroemd. Verzamelaars betalen flinke prijzen voor zijn schilderijen en zijn werk wordt verkocht aan buitenlandse musea. Ook Aimé en Aurèle krijgen een contract van Moos, al was dat niet voor lange duur. Door het contract met Moos kan François zich tijdens de laatste vier jaar van zijn korte leven (hij sterft op 35- jarige leeftijd aan tuberculose) volledig op de schilder­kunst richten.

Vier broers
Na de dood van François gaan de broers hun eigen weg, Charles houdt vast aan onderwerpen als naakten en stillevens en Aurèle stort zich vol overgave in het communisme, wat duidelijk te zien is in zijn werk. Aimé handhaaft de stijl die de broers aanvankelijk verbonden.
De broers blijven na de dood van François het werk van alle vier de broers tentoonstellen onder de titel ‘De broers van Barraud’. "Als we niet met ons vieren waren geweest, was niemand van ons schilder geworden", aldus Aimé.

De tentoonstelling
François Barraud - Les musiciens Les quatre freres Barraud, 1921, Musée des Beaux Arts La Chaux de FondsDe tentoonstelling richt zich het meest op het werk van François. Van hem zijn veertig werken te zien, ondersteund door 26 werken van zijn drie broers. Er is een over­zichtelijke opbouw, de presentatie is erg mooi en bijna sereen. Door de hele tentoon­stelling heen is te zien dat het werk van de broers met elkaar verbonden is door een fijn schilder­techniek en een realis­tische stijl. De portretten, stillevens, naakten en huiselijke taferelen zitten vol details en precisie, en dat dwingt respect af.

François Barraud - La femme au parapluie, 1933, Kunstsammlung BAK Bern ZwitserlandHet eerste werk - dat meteen het grootste werk van de tentoon­stelling is en in het oog springt - is een schilderij van François uit 1921, ‘De musici’ (de vier broers Barraud). De broers poseren hier op een geïdeali­seerde manier als atleten uit de Griekse oudheid: een alles zeggend verbond tussen de broers vlak voor hun vertrek naar Frankrijk. In dezelfde ruimte hangen vier zelf­portretten van de broers en verderop vroege portretten en stillevens van personen en voorwerpen uit hun directe omgeving.
Langzaam groeit de tentoon­stelling toe naar de Franse periode, met veel portretten van Marie, schilderijen met mooie stofvalling en attributen die veelal geïnspireerd zijn op oude meesters uit het Louvre. Daarna volgt een zaal in de sfeer van Galerie Moos, waarvoor François de laatste vier jaar van zijn leven heeft gewerkt. Deze zaal met de mooie grijstinten, subtiele verlichting, het zitje en de immense wandfoto van Galerie Moos geven je even het gevoel dat je door de galerie aan het dwalen bent. Het schilderij ‘De ongelukkige’ - staand op de schilders­ezel - is ook te zien als foto op de wand van de ‘galerie’.

Het laatste gedeelte van de tentoon­stelling gaat over de periode na het overlijden van François, als de drie broers op hun eigen manier verdergaan, enigszins bevrijd van de invloed van François. Mooi is dat de dood van François niet het einde van de broederschap betekende.

Broederliefde
‘De vriendschap tussen broers is sterker dan een burcht’, een citaat van de Griekse filosoof Antisthenes, is ook een belangrijke boodschap die Museum MORE aan het publiek wil geven. Het museum betrekt onder meer zijn (online) bezoekers bij de tentoonstelling door mensen uit te nodigen hun speciale verhalen over (artistiek) broederschap te delen.
  

De tentoonstelling ‘De broers Barraud | 4 Zwitserse realisten uit de jaren '20 en '30, een absolute aanrader, is te zien in Museum MORE van 20 januari tot en met 12 mei 2019.
  

• Foto's van Janny Schiphorst, gemaakt tijdens de pespreview op 18 januari 2019

Redactie Gorssel.nl
21 januari 2019

Deel deze pagina