De Raad van State heeft op 12 mei 2021 uitspraak gedaan in de bezwaar­procedure van omwonenden, Eefde-Tegenwind en slibverwerker GMB tegen de komst van windturbines nabij industrie­terrein De Mars in Zutphen. Het bestemmings­plan en de omgevings­vergunningen voor de drie beoogde wind­turbines bij Zutphen zijn vernietigd. Zutphen moet van de Raad van State opnieuw bedenken waar wind­turbines ruimtelijk aanvaardbaar zijn.

Achtergrond
IJsselwind BV (opgericht door vier lokale energiecoöperaties uit Lochem, Brummen, Voorst, en Zutphen) wilde twee windturbines bouwen ten noorden van het Twentekanaal op grondgebied van de gemeente Zutphen. Ook het Waterschap Rijn en IJssel wilde een turbine plaatsen ten zuiden van het Twentekanaal op De Mars nabij Fort de Pol. Het plangebied grenst aan Eefde-West (gemeente Lochem). De gemeenteraad van Zutphen stelde eind 2019 het bestemmingsplan vast dat de komst van de windturbines mogelijk moest maken.
Omwonenden, Eefde-Tegenwind en slibverwerker GMB gingen bij de Raad van State in beroep tegen de komst van de drie windturbines. De Raad van State deed op 12 mei 2021 uitspraak. Het bestemmingsplan en de omgevingsvergunningen voor de drie beoogde windturbines bij Zutphen zijn vernietigd. 

Overwegingen Raad van State
Beoogde locaties voor de drie windturbines: twee ten noorden van het Twentekanaal (op Zutphens grondgebied) en één op De MarsTwee van de turbines zijn aangevraagd door IJsselwind BV en de derde door het waterschap Rijn en IJssel. Er is daardoor sprake van twee verschillende installaties, stelt de Raad van State. Dat is in de beoordeling van geluids­belasting en slag­schaduw door de windturbines niet op juiste wijze meegenomen. Verder vindt de Raad dat de aanvaardbaarheid van bepaalde veiligheids­risico's niet goed is onder­bouwd. Een van de drie wind­turbines komt vrij dicht bij een hoog­spannings­verbinding van Tennet te staan. Tennet heeft de situatie beoordeeld en de gemeente laten weten dat de kortere afstand in dit geval aanvaardbaar is, maar dat is volgens de Raad van State onvoldoende motivering om van de richtlijnen af te wijken. Nog een veiligheids­aspect is dat slibverwerker GMB vloeibaar ammonium­sulfaat opslaat in twee tanks. Volgens GMB is de kans ‘relatief groot’ dat een van die tanks geraakt wordt door een losgeslagen rotorblad van een van de turbines. Als dat inderdaad zou gebeuren, kan dat leiden tot een ‘ongecontroleerde lozing van het product en daarmee tot grote milieu­schade’. Het onderzoek dat de gemeente Zutphen naar dat veiligheids­aspect heeft laten doen is volgens de Raad van State niet voldoende geweest.

Reeks slordigheden
De Raad van State heeft ook opmerkingen gemaakt over een aantal andere zaken, zoals de landschappelijke inpassing van de turbines, eventuele effecten van de windturbines op dassenburchten en het risico op verontreiniging van het grondwater. Het gaat er in al deze gevallen niet om dat er inderdaad een reëel risico of probleem is vastgesteld, maar steeds om een gebrek aan onderbouwing of motivering dat het probleem er níet is.

Geen reparatie
Omdat er een juridische samenhang is tussen het bestemmingsplan en de omgevingsvergunningen die de bouw en exploitatie van de windturbines mogelijk maken, vernietigt de Raad van State het bestemmingsplan en de vergunningen.
De Raad oordeelt dat het ruimtelijke ordeningsproces het beste helemaal opnieuw gedaan kan worden: ‘De aard van de beroepsgronden brengt met zich dat de gemeenteraad van Zutphen zal moeten heroverwegen waar de turbines ruimtelijk aanvaardbaar worden geacht’. Of dat zal gebeuren en hoe de initiatiefnemers op deze uitspraak reageren is op dit moment nog niet duidelijk.

Redactie Gorssel.nl
12 mei 2021